Genesis 31

Iakob i vilau kan Laban

1Ma Iakob i ga valongore ra tinata kai ra umana natu i Laban dari: Iakob i tar vatur vake ra magit par kai tama i dat, ma kana ngala na tabarikik i vuna ta ra lavur magit kai tama i dat. 2Ma Iakob i ga gire ra mata i Laban, ma pa i varogop mulai pirana da lua. 3Ma ra Luluai i ga biti tai Iakob: Una lilikun mulai tadav ra gunan kai ra umana tamam, ma tadav ra umana niurum; ma ina ki piram. 4Ma Iakob i ga vartuluai upi Rakel ma Lea uro ra pupui tadav ra kikil na sip; 5ma i ga biti ta dir: Iau gire ra mata i tama i mumur pa i varogop mulai piragu da lua; ia kaka ra God kai tamagu i ga ki piragu. 6Ma amur nunure ba iau ga kudakudar tai tama i mumur ma ra dekdekigu par. 7Ma tama i mumur i tuam pa iau, ma i vala pukpukue kaugu vabongon; ma God pa i nur tar ia tana pi na vakaina iau. 8Ari i biti, Nina diat i tuntun pitipit ra paka i diat kaum vapuak diat, io, ra kikil na vavaguai par i kava ra tuntun pitipit; ma ona i biti dari, A palapalatabu kaum vapuak, io, ra kikil na vavaguai par dia kava ra palapalatabu. 9Damana God i ga tak vue ra umana vavaguai kai tama i mumur, ma i ga tul tar diat tagu. 10Ma ta nam ra e, ba ra umana vavaguai dia vartadav, iau idok, ma iau gire ta ra ririvon, ma ra umana tomotoina dia pil tar tai ra umana tana, i palapalatabu, ma i tuntun pitipit, ma i ivivuna ra paka i diat. 11Ma ra angelo kai God i biti tagu ta ra ririvon: Iakob! Ma iau biti: Iau go kari. 12Ma i biti dari: una idok ma una gire, a umana tomotoina par, nina dia pil tar ta ra umana tana, i palapalatabu ra paka i diat, ma i tuntun pitipit, ma i ivivuna; tago iau tar gire ra lavur magit Laban i papait ia tam. 13Iau a God kai Betel, a gunan u ga lolonge ra dangi ta ra vat ie, ma u ga pait ra vavalima tana piragu; go una tut, ma una irop kan go ra gunan, ma una talil ta nam ra gunan di ga kava u tana.

14Ma Rakel ma Lea dir ga bali ia ma ra tinata dari: Dave, kamimir ta tiniba ba ta ngungu tabarikik boko ta ra kuba i tama i mimir? 15Amir da ra ura vaira pirana; tago i tar vapar vue kamimir mani bula. 16Tago ra ngala na tabarikik God i tar tak vue kan tama i mimir kamimir nam ma kai ra umana natu i mimir; io, a lavur magit God i vaarike piram, una pait diat.

17Ma Iakob i ga tut, ma i ga vaki kana umana bul tutana ma kana ura taulai ta ra umana kamel; 18ma i ga agure vue kana lavur vavaguai par, ma i ga kap kana lavur tabarikik, nina i ga vung varurue aro Padan-Aram, ma ra lavur vavaguai i ga vague diat, upi na vana tadav Isak tamana, ta ra gunan Kanaan. 19Io, Laban i ga vana, upi na kut ra Ivuna sip; ma Rakel i ga long ra umana tabataba kai tamana. 20Ma Iakob i ga vana ivai pa kan Laban ra te Siria, tago pa i ga ve ure kana vinilau. 21Damana i ga takap ma kana lavur tabarikik; ma i ga tut, ma i ga bolo ta ra tava alir, ma i ga vanavana upi ra luana Gilead.

Laban i korot mur Iakob

22Ma dia ga ve Laban ta ra vautuluna bung taun ia, ba Iakob i ga tar takap. 23Ma i ga ting pa ra umana turana upi diat a varagur me, ma dia ga korot mur ia lavurua na bung, ma i ga tadav ia ta ra luana Gilead. 24Ma God i ga vana rikai pire Laban, a te Siria, ta ra ririvon ra marum, ma i ga biti tana: Una balaure ba koko una vatang ta pakana tinata pire Iakob, a boina ba ra kaina tinata.

25Ma Laban i ga tadav Iakob. Ma Iakob i ga page kana pal na mal ta ra ul a luana; ma Laban ma ra umana turana dia ga page kadia pal na mal ta ra luana Gilead bula. 26Ma Laban i ga biti tai Iakob; Ava u tar pait ia, tago u tar vana ivai pa kan iau, ma u tar agure vaire pa ra ura natugu, da dir a ura vavina di kinim dir ta ra vinarubu? 27Ta ra ava u tar vana ivai pa, ma u tar tuam pa iau, ma pa u tar vaarike tagu, upi da ga vartulai ma ra gugu, ma ra kakailai, ma ra kudu, ma ra pagol; 28ma pa u tar tul tar iau upi avet a vargalum ma ra umana natugu, a umana tutana ma ra umana vavina? U tar papait ra magit na papaua. 29Pa i dekdek upi ina vakaina avat ma ra limagu; ia kaka ra God kai tamam i tar tata piragu ta ra marum, ma i biti: Una balaure ba koko una vatang ta pakana tinata pire Iakob, a boina ba ra kaina tinata. 30Ma go a dovotina, u tar vana tago u ga manga anan upi ra kuba i tamam, ia kaka upi ra ava u tar long kaugu umana god?

31Ma Iakob i ga bali ia ma i ga biti dari tai Laban: Tago iau ga burut, ma iau ga biti: Kan na al vake ra ura natuna kan iau. 32Nina ba una tikan tadav kaum umana god tana, koko na laun mulai; ta ra luaina mata i ra umana tura i dat una vakilang nina iau vatur vake ba kaum, una kap ia ka. Tago Iakob pa i ga nunure ba Rakel i ga tar long diat. 33Ma Laban i ga ruk ta ra pal na mal kai Iakob, ma ta ra pal na mal kai Lea, ma ta ra pal na mal kai ra ura tultul na vavina; ma pa i ga na tadav diat. Ma i ga irop mulai kan ra pal na mal kai Lea, ma i ga ruk ta ra pal na mal kai Rakel. 34Ma Rakel i ga tak pa ra umana tabataba, ma i ga vung diat ta ra kiki na kamel. ma i ga ki taun diat. Ma Laban i ga peng upi ia ta ra pal na mal parika, ma pa i ga peng pa ia. 35Ma i ga biti tai tamana: Luluai, koko u kankan, tago iau mama tut ta ra luaina matam; tago iau kakap ta ra gai. Ma i ga pepeng, ma pa i ga peng pa ra umana tabataba.

36Ma Iakob i ga kulot, ma i ga takun Laban; Iakob i ga tata bali ia ma i ga biti tai Laban: Iau tar rara ta ra ava, ma ava kaugu mangamangana kaina, tago u korot mur iau dari? 37Go u tar pepeng ta kaugu tabarikik par, ma ava ra magit u tar na tadav ia ba kaum? Una vatur ia ati livuan ta ra umana turagu ma ra umana turam, upi diat a varkurai pire dor. 38Go ra ura vinun na kilala iau tar ki piram; kaum umana sip ma kaum umana me pa dia ga kava vakaina ra natu i diat, ma pa iau ga en ra umana tomotoina ta kaum kikil na vavaguai. 39Nina ba ra umana leing dia ga karat lavur ia, pa iau ga kap ia piram; i ga tukum piragu; u ga tir pa nina tagu ba di ga long ia ta ra marum ba ta ra keake. 40I ga dari piragu: ta ra bung na keake i ga tup iau ra malamalapang, ma ta ra marum a mudian; ma ra nidiop i ga paine kan ra kiau na matagu. 41Go ra ura vinun na kilala iau tar ki ta ra kubam; iau tar kudar piram a vinun ma a ivat na kilala ure ra ura natum, ma laptikai na kilala ure kaum vavaguai; ma u tar vala pukpukue kaugu vapuak. 42Gala ra God kai tamagu, a God kai Abaraam, ma nam Isak i ru ia, pa i ga ki piragu, gala u ga tul vakuku vue iau. God i tar gire ra magit i monong iau, ma ra papalum iau tar pait ia ma ra limagu, ma i tar bor bat u ta ra marum.

Laban dir ma Iakob dir pait ra kunubu

43Ma Laban i ga tata bali ia, ma i ga biti tai Iakob: A ura vavina a ura natugu, ma ra umana bul a umana natugu bula, ma ra lavur vavaguai kaugu umana vavaguai, ma ra lavur magit u gire, kaugu; ma ina pait ra ava gori ta dir, ra ura natugu, ma ra umana bul dir tar kava? 44Boina dor a pait tika na kubunu; ma na tur da ra vakilang livuan ta dor.

45Ma Iakob i ga tak pa tika na vat, ma i ga vatur ia upi ra vat na vakilang. 46Ma Iakob i ga biti ta ra umana turana: Avat a varurue ra umana vat; ma dia ga varurue ra umana vat, ma dia ga vung guve diat; ma dia ga iaian pire ra anguvai vat. 47Ma Laban i ga vaiang ia ba Iegar-Sakaduta, ma ga Iakob ia ga vaiang ia ba Galed. 48Ma Laban i ga biti: Go ra anguvai vat ia ra vakilang livuan ta dor gori. Kari di vaiang ia ba Galed 49ma Mispa, tago i ga biti: Ra Luluai na makmakile dor, ba dor a ki varbaiai. 50Ona u vakadik ra ura natugu, ma ari u ben pa ta umana vavina mulai maravut ra ura natugu, a dovotina, pa ta tutana i ki pire dor, God iat i varvai dovot ta dor.

51Ma Laban i ga biti tai Iakob: Gire go ra anguvai vat, ma una gire ra vat na vakilang, nina iau tar vatur ia livuan ta dor. 52Go ra anguvai vat na da ra vakilang, ma ra pagapaga na vat na da ra vakilang, ba pa ina bolo lake go ra anguvai vat, upi ina tadav u, ma ba koko una bolo lake go ra anguvai vat ma go ra pagapaga na vat, upi una tadav iau ma ra vakikiu. 53A God kai Abaraam, ma ra God kai Nakor, a God kai tama i dir, na varkurai pire dor. Ma Iakob i ga vavalima tai nina Isak tamana i ga ru ia. 54Ma Iakob i ga pait ra tinabar ta ra ul a luana, ma i ga ting pa ra umana turana upi diat a en ra gem; ma dia ga en ra gem, ma dia ga ki ra marum par ta ra luana. 55Ma ta ra kavunvun Laban i ga tut, ma i ga galum ra umana natuna, a umana tutana ma ra umana vavina, ma i ga tata vadoane diat; ma Laban i ga tut ma i ga talil.